Cánh đồng Mường Lò (2.000 ha), thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái là một trong hai cách đồng có diện tích lớn nhất các tỉnh thuộc khu vực Tây Bắc Việt Nam. Nơi đây bà con dân tộc Thái thường sử dụng 2 giống lúa thuần chất lượng cao là Séng Cù và Chiêm Hương.
Nhằm thay đổi nhận thức, tập quán cho người dân từ canh tác lúa vô cơ sang canh tác hữu cơ bền vững. Được sự quan tâm và tạo điều kiện của Hội đồng khoa học thuộc Sở khoa học và công nghệ tỉnh Yên Bái, từ vụ mùa năm 2015,Công ty TNHH MTV Quế Lâm Phương Bắc phối hợp với phòng kinh tế thị xã Nghĩa Lộ xây dựng mô hình “Sản xuất lúa theo phương pháp thâm canh bền vững hữu cơ” với quy mô 15 ha (3vụ) trồng giống lúa Séng Cù và Chiêm Hương; sử dụng 100% phân hữu cơ vi sinh và hữu cơ khoáng Quế Lâm.
Để những người tham gia mô hình hiểu rõ ý nghĩa, mục đích của sản phẩm lúa hữu cơ và quy trình thực hiện, trước khi bước vào vụ mùa năm 2015, Công ty Quế Lâm Phương Bắc đã phối hợp với phòng Kinh tế thị xã Nghĩa Lộ tổ chức hai buổi tập huấn kỹ thuật cho 60 hộ dân đăng ký tham gia mô hình.
Căn cứ vào kinh phí của dự án, sau khi tập huấn đã lựa chọn được 35 hộ nông dân tiêu biểu chính thức tham gia mô hình. Vụ mùa đầu tiên chuyển từ canh tác vô cơ sang quản lý canh tác hữu cơ ít nhiều đã có những khó khăn và tâm lý lo lắng cho bà con nông dân như tăng công lao động do không dùng thuốc trừ cỏ mà làm cỏ bằng tay, không sử dụng thuốc hóa học trừ ốc bươu và thay bằng thuốc thảo mộc nên không thấy ốc chết nốc ao ngay. Không sử dụng phân bón hóa học nên cây lúa xanh vàng…
Tất cả những lo lắng, bỡ ngỡ đó của bà con đã dần qua đi khi vụ mùa đầu tiên năng suất lúa ở mô hình hữu cơ đạt 93,6% so với bình quân sản xuất lúa đại trà (thấp hơn 33 kg/ha tương đương 330.000 đồng) nhưng bù lại người nông dân đã được lợi vì chỉ phun thuốc bảo vệ thực vật 2 lần trong khi ruộng canh tác vô cơ phải phun thuốc 6 lần (số tiền chi phí cho thuốc bảo vệ thực vật tiết kiệm được 2.400.000đồng/ha/vụ). Như vậy, nếu bù trừ số tiền hụt do năng suất giảm thì ở mô hình lúa hữu cơ người nông dân vẫn được lãi 2.070.000 đồng/vụ/ha. Nhưng cái được lớn nhất không tính được bằng tiền, đó là có được một môi trường sạch, nông sản sạch, sức khỏe an toàn.
Từ những kinh nghiệm của vụ mùa 2015, các cán bộ kỹ thuật của Công ty Quế Lâm Phương Bắc đã kịp thời điều chỉnh hợp lý tỉ lệ dinh dưỡng trong phân hữu cơ khoáng để phù hợp với nhu cầu giống lúa và thổ nhưỡng khu vực Mường Lò – Nghĩa Lộ. Vì vậy, vụ Đông Xuân 2016 năng suất lúa đạt bình quân 53,17 tạ/ha; vụ mùa năm 2016 đạt bình quân 52,28 tạ/ha.
Mô hình sản xuất lúa theo phương pháp thâm canh bền vững
Cùng với thắng lợi của tăng năng suất là niềm tin lan tỏa của người tiêu dùng về sản phẩm lúa sạch thực hiện theo mô hình canh tác lúa hữu cơ. Chính vì vậy, nếu giá thóc vụ mùa năm 2015 mới chỉ 10.000đồng/kg thì vụ mùa năm 2016 đã đạt 14.000đồng/kg do số lượng người đến đặt mua ngày càng đông. Được mùa được giá, niềm vui hân hoan đã về với những người nông dân “một nắng hai sương” đã tham gia mô hình “sản xuất lúa theo phương pháp thâm canh bền vững hữu cơ” trên cánh đồng Mường Lò. Hiện nay hy vọng và mong muốn của bà con nông dân ở đây là có các doanh nghiệp thu mua, tiêu thụ thóc hữu cơ để diện tích mô hình tiếp tục được mở rộng trong thời gian tới.
Tin – Ảnh: Quế Lâm Phương Bắc.